Hareketli diş protezi
Eksik dişlerin yerini alabilen aparey olarak tanımlanabilen hareketli diş protezleri, hastanın kendisi tarafından takılıp çıkarılabilir. Doğal dişlerin olduğu fakat sabit protez için yeterli desteğin olmadığı vakalarda uygulanır. Uygulama sırasında var olan dişlerden ve dokulardan destek alınır. Hareketli protezlerin 4 farklı çeşidi bulunur:
- Total Protezler: Kişinin ağzında hiç diş bulunmadığında tercih edilen total protez, alt ve üst çeneye ayrı ayrı uygulanır ve mevcut kemik dokusu ile desteklenir. Halk arasında takma diş olarak da bilinen total protez, çoğunlukla akrilikten üretilir. Kişinin ağız ölçülerine özel olarak üretilen total protez ilk takıldığında ağız içinde yabancılık, dudak ve yanaklarda doluluk hissedilmesi son derece normaldir. Alt protez çoğunlukla üst proteze göre daha fazla hareket eder. Dolayısıyla alt proteze alışmak daha uzun sürebilir. Salgı bezlerinin uyarılmasına bağlı olarak ilk günlerde kişinin tükürük miktarında artış olur. Konuşmanın farklılaşması da son derece normaldir. Total proteze alışma sürecinin kısaltılması için yüksek sesle okumak ve telaffuzda zorlanılan kelimeleri tekrar etmek önerilir. Total protez dişlere alışma süresi genellikle 4 ila 6 hafta kadardır.
- Parsiyel Protezler: Halk arasında kancalı diş protezi olarak bilinen ve doğal dişlerin bir kısmının olmadığı durumlarda uygulanabilen parsiyel protez, hastanın kendisi tarafından takılıp çıkarılabilir. Bölümlü protez olarak da tanımlanan parsiyel protez, kayıp ve eksik dişlerin yerine takıldığında işlevselliğin yanı sıra estetik görünüm de sağlar. Parsiyel protezler çoğunlukla akrilik ve tek parça dökümden üretilir. Var olan dişlere kroşe tellerle tutturulur. Tel görünümünün gizlenmesi için hassas bağlantılı estetik protez uygulanabilir.
- İmmediat Protezler: Geçici protez olarak da bilinen immediat protezler, doğal dişlerin çekilmesiyle oluşan estetik kaygının giderilmesi için uygulanır. Dişler ilk çekildiğinde ağız içi dokularda şişlik oluşur. Kalıcı protez yapılmadan önce bu dokuların normale dönemsi için beklenmesi gerekir. Bu süreç boyunca hastanın kalıcı protezleri de hazırlanır. Dokulardaki iyileşmenin tamamlanmasıyla birlikte immediat protezler ağız ile uyumsuz hâle gelir ve kişiye kalıcı protezler uygulanır.
- İmplant Üstü Protezler: İmplant, diş kaybının olduğu vakalarda hastanın çene kemiğine titanyum alaşımdan üretilen vida benzeri metal yapıdır. Diş kökü görevi gören implant, üzerindeki protezin tutunmasını kolaylaştırırken sağlamlığını da arttırır. Hiç dişi olmayan kişilerde hareketli protezin tutunmasını arttırmak amacıyla implant yapılabilir. Böylece kişinin nihai protezi, çene kemiği içinde bulunan implantlara tutturularak, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarının etkinliği arttırılır.
